Bu sayfa ismin -de hâli ile, bağlaç olan "de" kelimesini birbirinden kolayca ayırabilmek amacıyla hazırlanmıştır. De eki iki farklı görevde kullanılmaktadır: 1) İsmin -de hali olarak: Bu kullanımda -de eki kelimelere birleşik yazılır. Kelimeye eklenmiş olan bu -de eki kelimeden çıkarıldığında cümlede bozukluk meydana gelir: Bizde, o saydığın ürünler yok. cümlesinden -de ekini çıkarırsak; Biz o saydığın ürünler yok. gibi bozuk bir cümle meydana gelir. Size tavsiyem, bu ekin yazılışında bir alışkanlık meydana gelene dek bu şekilde sınamalar yapmanızdır. Yine bu eki kavramak için akıldan çıkarılmaması gereken bir başka özellik ise; -de ekinin bu kullanımda, eklenen kelimeye bulunma anlamı kazandırdığıdır. İsmin -de hâli hakkında daha ayrıntılı bilgi almak için tıklayın 2) Bağlaç olarak: Bu kullanımda "de" kelimelerden ayrı yazılır. Zaten problemler de buradan kaynaklanmaktadır. Bağlaç olarak kullanılan ve ayrı yazılan bu "de" cümleye "dahi" -çok zeki anlamında değil- anlamı katar. Bu "de" kelimesini bağlaç olarak kullanırken -çoğunlukla- cümleden çıkardığımızda cümlenin anlamında bir bozukluk meydana gelmez. Fakat anlamda bir daralma meydana gelebilir: Ahmet de bize gelmişti o gün. cümlesinden de bağlacını çıkarırsak; Ahmet bize gelmişti o gün. cümlesini elde ederiz. Görüldüğü gibi bu cümlenin anlamında bir daralma meydana geliyor fakat, cümle bozulmuyor. Cümlede anlam: "Herkes geldi, bunlara ek olarak Ahmet de geldi şeklindedir." De bağlacını çıkardığımızda "bunların yanında, bir de, bunlara ek olarak" anlamı kayboluyor. Fakat az önce de belirttiğim gibi cümle genel ifade tarzı ile bozulmuyor. Bütün bu bilgilerin yanında, bağlaç olarak kullanılan "de" nin sessiz benzeşmesi gereği "te" veya "ta" şekline dönüşmediğini de bilmemiz gerekir. Yani, yukarıdaki cümle sessiz benzeşmesi düşünülerek: Ahmet te bize gelmişti o gün. şeklinde yazılamaz. Evet, bir "de" ekinin yazımı için göstereceğimiz özveri, bir sayfalık bilgi birikimi kadar bile değil. Bu sebeple biraz bilgi biraz da dikkat bu problemi halletmeye yeter de artar bile diyorum. Artık konuyla ilgili testi yapabilirsiniz. Ya da ismin -de hâli hakkında daha ayrıntılı bilgi almak için buraya tıklayın Ana Sayfaya Dön